Nöbetçi Eczaneler
Enfeksiyonların dışında kronik hastalıklardan diyabet de tıpkı koronavirüs üzere bir pandemi halini aldı. Uzm. Dr. Hasret Sezgin Meriçliler, “20 yaş üzeri her yedi kişiden birinin diyabetli olduğu bilinmektedir. Yapılan çalışmalara göre, yaklaşık son 15 yılda diyabet sıklığı ülkemizde yüzde 90, obezite (şişmanlık) oranı ise yüzde 44 artmıştır” Sözlerini kullandı.
Tip 2 diyabetin genetik bir hastalık olduğunu söyleyen Medicana Ataşehir Hastanesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bölümü’nden Uzm. Dr. Hasret Sezgin Meriçliler, “Ancak bu genetik özelliği taşıyarak doğan yani ailesinde diyabet öyküsü olan herkes yaşamı süresince diyabet hastası olmaz. Hatta ikiz kardeşlerden birinde diyabet ortaya çıkarken diğerinde gelişmeyebilir. Genetik faktörlere rağmen diyabeti tetikleyen faktörler çevre faktörleridir. Bunların başında da hareketsiz yaşam, karbonhidrat ağırlıklı beslenme ve kilo fazlası gelmektedir” dedi.
Pre-diyabet sinsi ilerliyor
“Kişinin kan şekeri düzeyi normalden yüksek olmasına karşın, diyabet hastalığı olarak adlandırılacak yükseklikte olmadığı durumlarda kişi pre-diyabetik yani şeker hastalığına aday olarak tanımlanır. Pre-diyabetik olan kişilerin çoğunda 10 yıl içinde Tip 2 diyabet geliştiği bilinmektedir” diyen Uzm. Dr. Meriçliler, “Pre-diyabet bulgu vermeden sinsi seyreder. Diyabetin ilk dönemlerinde de kişide hiçbir bulgu olmayabilir. Kan şekerleri ciddi derecede yükselmeye başlayınca halsizlik, aşırı iştah, aşırı susama ve su içme, sık idrara çıkma, kilo kaybı, bulanık görme, cilt enfeksiyonları, iyileşmeyen yaralar ortaya çıkabilir” halinde konuştu.
Çeşitli tetkiklerle teşhis konulabiliyor
Diyabet teşhisinin çarçabuk konulabildiğine değinen Uzm. Dr. Meriçliler, “10-12 saatlik açlık sonrası kan şekerine bakılır. Açlık kan şekerinin 100-125 arasında, yemekten 2 saat sonra bakılan kan şekerinin 141-199 arasında olması kişinin pre-diyabet yani diyabete aday dönemde olduğunu gösterebilir. Açlık kan şekeri 126 mg/dl’den yüksek, rastgele ölçülen kan şekeri düzeyi 200mg/dl’den yüksek, şeker yükleme testi sırasında kan şekeri düzeyi 200mg/dl veya üzerinde ise diyabet tanısı koyulur” dedi.
Kilo vermek ve hareket etmek yardımcı oluyor
Uzm. Dr. Hasret Sezgin Meriçliler, diyabet gelişimini önlemek için dikkat edilmesi gereken 4 kuralı ise şöyle sıraladı:
“Hareketli bir ömür sürmek: Her gün en az 30 dakika, her gün vakit ayrılamıyorsa en az haftada 3 kere tempolu yürüyüş yahut kişinin yapmak istediği her tıp spor yararlı olacaktır. Masa başında çalışanlarda dahi sandalyede otururken yapılabilecek kol-bacak hareketlerinin metabolizmayı hızlandırarak yağ yakımını artırdığı gösterilmiştir.
Karbonhidrat alımını azaltmak: Bilhassa unlu ve şekerli besinleri azaltmak, şeker içeren içeceklerden uzak durmak diyabetten korunmanın birinci kuralıdır. Kan şekerini süratli yükselten besinlerin başında doğal olmasına karşın bal, ayrıyeten reçel, pekmez, şekerli içecekler (kola, meyve suyu, limonata gibi) ve beyaz unlu besinler (simit, poğaça, börek ve beyaz ekmek gibi) gelmektedir.
Kilo vermek: Bilhassa beden yağ oranının azalması, kas kitlesinin artması diyabetten korunmak için kıymetli bir adımdır. Bilinçsiz yapılan diyetlerle kas kaybı olması istenmeyen bir durumdur. Sağlıklı ve istikrarlı bir diyetle beden yağ oranının azalması ve verilen kiloların korunması değerli bir korunma sistemidir.
İlaç tedavisi: Diyabet açısından risk altında olduğu bilinen bireylerde kan şekerini düşürmeyen lakin şeker metabolizmasının bozulmasını önleyen ilaç tedavileri tabip denetiminde uygulanabilir.”
Kaynak: IHA