Nöbetçi Eczaneler
Yazar Necip Evlice, kadim dostu, Türk edebiyatının kıymetli isimlerinden Kudüs Şairi Nuri Pakdil’i anlattı. 1973 yılında Edebiyat Dergisi’nde yapılan ’El Aksa’ açıklamasında Nuri Pakdil’in o periyotta de İsrail’in bir savaş hatalısı olarak yargılanması gerektiğini anlatan Evlice, kadim dostuyla 2015 yılında Kudüs’e gerçekleştirdikleri ziyarete de değindi. Evlice, Pakdil’in Kudüs’ün bir gün özgür olacağına ve kurtulacağına inandığını da kelamlarına ekledi.
Kudüs şairi olarak bilinen, Türk edebiyatının değerli isimlerinden Nuri Pakdil’i dostu Necip Evlice, Arnavutköy’de bulunan Nuri Pakdil Kültür ve Sanat Merkezi’nde anlattı. İki kadim dostun arkadaşlıkları lise yıllarına dayanıyordu. Evlice, Nuri Pakdil’in 1969 yılında Edebiyat Mecmuasını çıkarmaya başladığını, Kudüs, Mekke, Medine, Orta Doğu, Filistin problemleriyle ilgili yaklaşımlarına ise bu mecmuada yer verdiğini söyledi. Hayatının son anına kadar Pakdil’e yol arkadaşlığı yapan Evlice, Pakdil’e Kudüs sevgisini annesinin aşıladığını tabir etti. Evlice, Türk toplumuna niyetlerini aktaran Pakdil’in 1973 yılında yaptığı “El Aksa” açıklamasında İsrail’in savaş hatası işlediğini ve yargılanması gerektiğini o günlerde de gündeme getirdiğini kaydetti. Pakdil ile Kudüs ziyaretlerine de değinen Evlice, ziyaret boyunca Pakdil’in İsrail askerlerine sert ve katı baktığını aktarırken, özgür Kudüs umudunu hiç kaybetmediğini anlattı.
“Hayatım boyunca Nuri Pakdil’in çalışmalarında yanında olmak benim içinde bir duruş anlamına geliyordu”
Nuri Pakdil ile arkadaşlığını anlatan Necip Evlice, “Nuri Pakdil ile dostluğum benim ortaokul, lise yıllarına dayanır. Ben de Kahramanmaraşlıyım. Lisede bir küme arkadaş olarak sanat, edebiyat çalışmaları yapıyorduk. Nuri Pakdil, Ankara’da çıkardığı edebiyat mecmuasında vakit zaman bizim yaptığımız çalışmalardan da kelam ediyordu. Biz onun kitaplarını ve çıkardığı edebiyat mecmuasını büyük bir titizlikle takip ediyorduk. Lise bitip, üniversite hayatımız başladığında ben Ankara’ya geldim. Buraya geldikten sonra da Edebiyat Mecmuası ile daima irtibat halinde ve takımında bulunma bahtına sahip oldum. Nuri Pakdil ile de ömrünün sonuna kadar gerek edebiyat, kültürel, fikir çalışmalarında gerekse yayın çalışmalarında daima bir arada olma talihim oldu. Nuri Pakdil’in çalışmalarında yanında olmak benim için de bir duruş manasına geliyordu. Yerimin aşikâr olması manasına geliyordu. Bu bakımdan çok pahalı bir hayat sürdüğümü düşünüyorum” dedi.
“Nuri Pakdil zaten her fırsatta benim ilk ideolojik mürebbiyem annemdir derdi”
Kudüs şairi Nuri Pakdil’in ideolojik birikiminin annesinden kaynaklandığını lisana getiren Evlice, “Nuri Pakdil’in bilhassa Kudüs, Orta Doğu, Mekke, Medine hassaslığı annesi Hatice Vecihe Hanım’dan kaynaklanıyor. Annesi Hatice Vecihe Hanım Halep’te kurulan bir kolejde okuyor. Arapçayı çok uygun biliyor. Hasebiyle Halep, Şam, Bağdat 1900’lü yılların birinci çeyreğinde Orta Doğu’nun değerli kentlerinden. Kültürel ve entelektüel düzeyi yüksek kentlerinden. Anne Hatice Vecihe Hanım evlenip bu türlü bir donanımla Maraş’a geldiğinde etrafına ve hayatta kalan tek oğlu Nuri Pakdil’e bu şuuru aşılıyor. Nuri Pakdil zati her fırsatta ’benim birinci ideolojik mürebbiyem annemdir’ sıkıntısı. Bu yazılı kaynaklarda da var. Annesinin kendisine her manada ideolojik bir önderlik ettiğini ve ona yol gösterdiğini anlatırdı” sözlerini kullandı.
“Nuri Pakdil’in Kudüs, Mekke, Medine, Orta Doğu, Filistin sorunlarıyla ilgili yaklaşımları 1969 yılında çıkardığı Edebiyat Dergisi ile başlar”
Kudüs savunmasının 1969 yılında Edebiyat Mecmuası ile başladığını söz eden Evlice, “Nuri Pakdil’in Kudüs Şairi olarak anılması hayatının son 10 – 15 yılına denk gelir. Halbuki Nuri Pakdil’in Kudüs, Mekke, Medine, Orta Doğu, Filistin meseleleriyle ilgili yaklaşımları 1969 yılında çıkardığı Edebiyat Mecmuası ile başlar. Edebiyat Dergisi’nin çabucak her sayısında kesinlikle bir Kudüs, Orta Doğu vurgusu vardır. Filistin gayretiyle ilgili vurguları, açıklamaları vardır. Hiç değilse yazılar, çeviriler vardır. Türk aydınlarının o ülkelerle irtibat kurması için inanılmaz bir çabası vardır. Oradan gelen bu birikim en sonunda ona bir Kudüs Şairi denmesine sebep olmuştur. Ona aslında halkın verdiği bir unvandır. 1973 yılının Eylül ayında Edebiyat Dergisi’nde yapılan ”El Aksa” diye bir açıklama var. Orada Nuri Pakdil diyor ki; “Almanlar Nürnberg mahkemelerinde savaş suçlusu olarak yargılandılar. Hatta Vietnam savaş suçlusu olarak Amerikalılar bir biçimde yargılanmaya çalışıldı. Başka yargılamalar da oldu. Peki biz düşünürler olarak bir vicdan mahkemesi kurarak İsrail’i uluslararası arenada yargılayamaz mıyız?” Bu soruyu soruyor. Bu bugün daha yeni tartışılıyor. İsrail’in bir savaş hatalısı olarak yargılanması konusunu beşerler tartışıyor. Nuri Pakdil 1973’te bunun bir savaş kabahati olduğunu, İsrail’in bir soykırım cürmü işlediğini en azından o gün fiili yargılamaya insanların gücü yetmese bile entelektüellerin, düşünürlerin bir vicdan mahkemesi kurarak onları yargılaması gerektiğini söylüyordu. Nuri Pakdil esasen semboller üzerinden konuşan, bildirisini o denli veren biriydi. Burada da her ne kadar fiili bir direniş örgütleme bahtı olmasa da vicdani bir direnişi Türkiye’de ve Türk toplumunun Filistin ve Kudüs davasını sahiplenmesinde kıymetli bir rol oynadığını düşünüyorum” halinde konuştu.
“İslam düşmanlarına sert ve katı bakın”
Nuri Pakdil ile Kudüs anılarını anlatan muharrir Evlice, “Kudüs’e 2015 yılında birlikte gittik. Havaalanından çıktığımız andan itibaren ben de tıpkı hisleri yaşamıştım. Bir açık hapishaneye girdiğiniz izlemini çabucak alıyordunuz. En çok hayret ettiği yolların sağında ve solundaki yüksek duvarlardı. Bunu inanılmaz bulmuştu. Doğal ki Kudüs’e gittiğimizde de her noktada silahlı İsrail askerlerinin denetiminden geçerek bir yerlere gitmiş olmakta ona çok ağır ve acı gelmişti. Bunun için bir arkadaşımızın da belirttiği üzere ’ben İsraillilere ve İsrail askerlerine sert bakıyorum siz de o denli bakın’ demişti. Hatta bu türlü bir fotoğrafı vardır benim çektiğim nitekim çok sert bir bakışla baktığı. Bunun aslında bir ayet kararı olduğunu bir arkadaşım hatırlattı. O da; ’İslam düşmanlarına sert ve katı bakın’ iletisi içeriyordu. Aslında Filistin ve Kudüs’te Pakdil, onu yaşamaya çalışıyordu. Mescid-i Aksa’nın bahçesine girdiğimizde kuş cıvıltıları ortasında inanılmaz da memnun olmuştu. O iklimi, onun yaşamış olması, orada bir sabah ve Cuma namazı kılmış olması çok pahalıydı. Her fırsatta da bir gün Kudüs özgür olacak, bütün Müslümanlar olarak daima bir arada namaz kılacağız umudunu hiç kaybetmemişti. O Kudüs hatta birçok gayret konusunda şuna inanıyordu; direnişleri, kurtuluş gayretlerini okuyan ve takip eden birisi olarak ’Biz göremesek bile ya da o çabaya katılan beşerler hiçbir vakit göremeyecek bile olsalar o kurtuluşun gerçekleşeceğine tam iman ettiklerinde bir gün o kurtuluş kesinlikle gerçekleşir’ demişti” tabirlerini kullandı.
Kaynak: IHA